Παρασκευή

Εκπαίδευση προσφύγων

Παρασκευή




Δεν μου αρέσει η λέξη «προσφυγόπουλο», για αυτό επέλεξα στον τίτλο την λέξη «πρόσφυγες». Αφήστε δε που κανονικά, η όποια εκπαίδευση θα έπρεπε να περιλαμβάνει και ενήλικες. Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία κι εγώ σήμερα θέλω απλά να καταγράψω όσα ζω.

Τον Δεκέμβριο [εάν θυμάμαι καλά] δόθηκε πρώτη φορά η δυνατότητα σε αναπληρωτές να δηλώσουν εάν θέλουν να προσληφθούν ως αναπληρωτές μειωμένου ωραρίου [12 – 15 ώρες= περίπου 550 €] και οι επιλογές αφορούσαν ΔΥΕΠ [κέντρα εκπαίδευσης προσφύγων] σε συγκεκριμένα σχολεία/πόλεις. 

Αντιλαμβάνεστε πως σε αυτή την πρώτη «φουρνιά», ήταν ελάχιστοι οι καθηγητές που έσπευσαν. Ήταν ακόμα η εποχή του φόβου για αρρώστιες, του σαματά για τους εμβολιασμούς και φυσικά η εποχή των περιστασιακών ρατσιστικών αντιδράσεων. 

Δήλωσα ΔΥΕΠ Σερρών. Κατοικώ στις Σέρρες οπότε μία τέτοια επαγγελματική επιλογή φαινόταν αρκετά συμφέρουσα, οικονομικά. 

Οι μαθητές θα διδάσκονταν Ελληνικά, Αγγλικά, Μαθηματικά, Γυμναστική, Πληροφορική κι ένα μάθημα «Πολιτισμός και Δραστηριότητες» στο Μουσικό Γυμνάσιο Σερρών [ένα καταπληκτικό σχολείο με πολύ ταλαντούχους μαθητές]. 


Για κάποιον συνδικαλιστικό και ψηφοθηρικό καθαρά λόγο, οι φιλόλογοι και οι πληροφορικοί μπορούσαν να προσληφθούν ως υπεύθυνοι-συντονιστές με πλήρες ωράριο [ολόκληρος μισθός] ενώ οι υπόλοιποι για κάποιον απροσδιόριστα ηλίθιο λόγο δε θεωρούμαστε «ικανοί» να λειτουργήσουμε ως τέτοιοι, με μεγαλύτερες οικονομικές απολαβές. 


Την ημέρα που υπογράψαμε την σύμβαση μας [12 ώρες για εμένα], οι πρόσφυγες έμεναν σε σκηνές και ήταν δεδομένο [?] πως θα φιλοξενούνταν από ξενοδοχεία της πόλης και της περιοχής ώστε να αντιμετωπιστούν οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα αλλά και οι μαθητές να ζουν σε καλύτερες συνθήκες το διάστημα που θα ακολουθούσε και θα συμπεριελάμβανε την εκπαίδευση τους. 


Το «δεδομένο» της οργάνωσης φιλοδοξούσε να στήσει λυόμενες κατοικίες στην περιοχή του camp όσο καιρό οι άνθρωποι θα έμεναν στο ξενοδοχείο. 

Εξαιρετικό σχέδιο πράγματι, μόνο που όλοι κανόνιζαν χωρίς τον..ξενοδόχο αλλά και χωρίς τις ιδιαιτερότητες των προσφύγων. 

 Το σχέδιο κατέρρευσε. 


Οι ξενοδόχοι δεν δέχτηκαν τους πρόσφυγες [παρότι τα χρήματα που τους προσφέρονταν ήταν αρκετά, από ό,τι έμαθα, αλλά από την άλλη δικαίωμα τους να διαθέτουν ή όχι την επιχείρηση τους] και οι πρόσφυγες των Σερρών [Γιεζίντι] δεν δέχονταν να «σκορπίσουν» εφόσον, λειτουργώντας ως φυλή, επιθυμούσαν να μετακινηθούν όλοι μαζί.


Έτσι, βρεθήκαμε δάσκαλοι και καθηγητές διορισμένοι ως αναπληρωτές μειωμένου ωραρίου..άνευ αντικειμένου εργασίας. 

Εγώ ανήκα στο Μουσικό γυμνάσιο Σερρών κι έτσι όσο καιρό εκκρεμούσε η επαγγελματική μας αποκατάσταση, παρουσιαζόμουν καθημερινά στο σχολείο, σε σύνολο 12 ωρών εβδομαδιαία. 

Όταν πέρασαν 2-3 εβδομάδες, ενημερωθήκαμε πως τελικά οι πρόσφυγες μετακινήθηκαν προσωρινά στα Βρασνά κι εμείς ή θα απολυόμασταν ή θα δεχόμασταν να μετακινηθούμε στη Δυτική Θεσσαλονίκη. 


Εννοείται, πως ακόμα και σήμερα κανένας δεν έχει δεσμευτεί γραπτώς πως θα επιστρέψουμε κάποια στιγμή στις Σέρρες ώστε να διδάξουμε εκεί που επιλέξαμε. 


Υπό τον φόβο της απόλυσης κι επειδή εμείς δεν είμαστε «4000 πυροσβέστες που θέλουν να μονιμοποιηθούν», δεχτήκαμε την διάθεση μας στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Κι εκεί άρχισε ο καθημερινός γολγοθάς του πήγαινε-έλα σε τρία διαφορετικά σχολεία- διότι πώς αλλιώς να συμπληρωθούν 12-15 ώρες την εβδομάδα. 


Αδυνατώ να γράψω την λέξη «βενζίνη» χωρίς να σφιχτεί η καρδιά μου. 


Η δε ταλαιπωρία του καθημερινού πήγαινε-έλα σε συνδυασμό με τις κινητοποιήσεις των αγροτών δε μπορεί να περιγραφεί παρά μόνο ίσως με κάποιο πίνακα του Πόλοκ. 


Οι μαθητές σε κάθε σχολείο που πηγαίνω δεν είναι πάντα σταθεροί σε αριθμό και παρουσίες. Από ό,τι κατάλαβα δεν υπάρχει κάποια δέσμευση από μέρους των κηδεμόνων. Έτσι, ένας μαθητής μπορεί να έρθει μια μέρα και μια άλλη όχι. 
Επίσης, αρκετοί μαθητές μετακομίζουν στο εξωτερικό ειδικά εάν υπάρχουν ήδη κάποια μέλη της οικογένειας τους έξω. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να ξεκινήσει μία τάξη με 15 παιδιά και στην πορεία να καταλήξεις με 5 ή να υπάρξουν μέρες που κάνεις την διαδρομή της μιάμιση ώρας να φτάσεις και βρίσκεις 2 μαθητές. 


Προσπαθούμε, όσο μπορούμε να κάνουμε ευχάριστη την διαδικασία του μαθήματος ώστε τα παιδιά να θέλουν να έρχονται στο σχολείο. 


Η πλειοψηφία των μαθητών γνωρίζει αγγλικά. Έτσι, εξασκούμαι κι εγώ μιλώντας τους στα αγγλικά. 

Γελάω που επειδή έχω ένα Lower «της πλάκας» προ αμνημονεύτων ετών, δεν πιστοποιείται η ικανότητα μου να διδάξω στα αγγλικά ή τέλος πάντων η οποιαδήποτε εξαιρετική ικανότητα μου στα αγγλικά. 


Λοιπόν διδάσκω στα αγγλικά. Κι είναι υπέροχα.


Ένας τουλάχιστον μαθητής είναι πάντα αρκετά καλός κι αυτός συνήθως αναλαμβάνει να μεταφράσει στην γλώσσα τους οτιδήποτε δεν καταλαβαίνουν οι υπόλοιποι. Πραγματικά είναι υπέροχο αυτό που συμβαίνει. 



Στο πρώτο μάθημα τους μαθαίνω να διαβάζουν στα ελληνικά τους αριθμούς. Ενθουσιάζονται όταν ανακαλύπτουν μόνοι τους πώς να διαβάσουν το 118, για παράδειγμα. Σηκώνονται όρθιοι, φωνάζουν, γελάνε, νοιώθουν περήφανοι – κι εγώ το ίδιο. 

Μετά πάμε στις πράξεις. 


Υπάρχουν 13χρονα που δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο. Ναι, προσπαθούν και μαθαίνουν και τα καταφέρνουν και πάντα τους αγκαλιάζω περισσότερο. Άλλα παιδιά έχουν 3-5 χρόνια να πάνε στο σχολείο. Άλλοι ξέρουν «τα πάντα» κι άλλοι, τίποτα. Κι όλοι μαζί, διδάσκουν ο ένας τον άλλο.


Καθόμουν και τους χάζευα προχθές που διαφωνούσαν πώς θα γράψουν στα αραβικά την λέξη «είκοσι». Δέκα λεπτά επέμενε η μαθήτρια στο συμμαθητή της «είιιιιιι-κοσι» κι έβαζε ένα άλλο σύμβολο στη γλώσσα τους. Φάνταζε σαν διάλογος διανοούμενων. Ναι, τους ενδιέφερε να αντιληφθούν και να γράψουν ακριβώς την προφορά. Τους άφησα να το συζητάνε και τους κοιτούσα πραγματικά με ενθουσιασμό. 



Έχω περίπου 25 μαθητές σε σύνολο. Δεν έχω συναντήσει ίχνος αγενούς συμπεριφοράς. Τα παιδιά είναι καθαρά, περιποιημένα, με τις τσάντες και τα τετράδια τους [πάντα τους χαρίζω γομολάστιχες και μολύβια, όταν κατορθώνουν κάτι – χαίρονται κι αυτά κι εγώ]. 


Την 2η φορά που είχα πάει για μάθημα ήταν μία ημέρα που χιόνιζε αρκετά και στην αρχή είχα ειδοποιήσει πως μάλλον δε θα μπορέσω να πάω. Πήγα όμως κι όταν με είδαν, άρχισαν να χειροκροτούν. 

Τα παιδιά αυτά διψάνε για..ενθουσιασμό. 

Και τα αγέλαστα παιδιά τα καταλαβαίνεις αμέσως και το βρίσκω λογικό να ασχοληθείς λίγο παραπάνω. 


Μου είναι δύσκολο να θυμάμαι τα ονόματα τους αλλά προσπαθώ πραγματικά κι όταν μου λένε από πού είναι, ακούω όλα αυτά τα μέρη που πρωτο-άκουσα κάποια στιγμή στις ειδήσεις. 


Διδάσκω από το 1994 κι αυτό που ζω εκπαιδευτικά είναι ό,τι πιο εντυπωσιακό μου έχει συμβεί ποτέ. Δεν νομίζω όμως πως θα επιλέξω άλλη χρονιά να διδάξω σε πρόσφυγες. Όχι επειδή φταίνε οι πρόσφυγες αλλά επειδή φταίνε οι Έλληνες. Δεν αντέχω τόση ταλαιπωρία υπό τον φόβο της απόλυσης. Η χώρα μου κατόρθωσε για άλλη μία φορά να με κάνει να θέλω να γυρίσω την πλάτη σε κάτι που θεωρώ πως κάνω καλά, μόνο και μόνο επειδή κάνει ό,τι μπορεί για να με ταλαιπωρεί αντί να με στηρίζει.